Od 29 kwietnia 2022 r. zastosowanie znajdą przepisy rozporządzenia nr 2017/625 dotyczące akredytacji laboratoriów oraz stosowanych przez nie metod badawczych. Regulacje te zmieniają dotychczasową praktykę wykonywania badań w ramach urzędowej kontroli żywności. Przepisy nakładają obowiązek przeprowadzania badań nie tylko przez akredytowane laboratoria, ale także akredytowanymi metodami.
Nowe zasady uregulowane są w głównie w art. 37, 41 i 42 rozporządzenia nr 2017/625[1]. Art. 37 ust. 5 ww. rozporządzenia stanowi, że zakres akredytacji laboratorium urzędowego obejmuje te metody analiz, badań lub diagnostyki, z których laboratorium musi korzystać w celu przeprowadzania analiz, badań lub diagnostyki, gdy funkcjonuje jako laboratorium urzędowe. Z treści przepisu wynika, że urzędowe laboratoria muszą mieć akredytowane metody (jest to element akredytacji laboratorium jako urzędowego).
Niemniej, przewidziana jest także możliwość określenia odstępstw od warunku obowiązkowej akredytacji wszystkich metod wykonywania badań stosowanych przez laboratoria urzędowe oraz czasowe odstępstwa od warunków obowiązkowej akredytacji laboratoriów urzędowych (uregulowane w art. 41 i 42 rozporządzenia nr 2017/625). Aktualnie, na podstawie art. 41 odstępstwo od obowiązku akredytacji wszystkich metod badawczych przewidziane zostało dla laboratoriów prowadzących badania w dziedzinie materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, dodatków do żywności, enzymów spożywczych, środków aromatyzujących i dodatków paszowych oraz zdrowia roślin. Rozporządzenie nr 2021/1353[2] przewiduje warunki, jakie muszą spełnić ww. laboratoria. Natomiast na podstawie art. 42 organ krajowy może dokonać czasowego zwolnienia z obowiązku akredytacji danej metody badawczej.
Obowiązek akredytacji poszczególnych metod badawczych (a nie samego laboratorium) jest istotną zmianą zarówno dla organów kontroli, jak i dla przedsiębiorców działających na rynku spożywczym. Organy będą bowiem miały ograniczone możliwości wykonywania badań w ramach urzędowych kontroli.
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin (Dz. U. UE. L. z 2017 r. Nr 95, str. 1 ze zm.).
[2] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/1353 z dnia 17 maja 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 w odniesieniu do tego, w jakich przypadkach i na jakich warunkach właściwe organy mogą wyznaczać laboratoria urzędowe, które nie spełniają warunków w odniesieniu do wszystkich metod, które laboratoria te stosują w ramach kontroli urzędowych lub innych czynności urzędowych (Dz. U. UE. L. z 2021 r. Nr 291, str. 20).
