W agendzie głosowań Parlamentu Europejskiego przewidzianych na 20 października 2020 r. uwzględniona została debata nad nowelizacjami do rozporządzenia nr 1308/20131 nazywana powszechnie jako „burger ban”2. Skąd ta nazwa i na czym polega całe zamieszanie?
Dla zrozumienia analizowanej kwestii należy wskazać, że zagadnienie dopuszczalności nazw produktów odzwierzęcych (przede wszystkim nabiału) w nazewnictwie produktów roślinnych zostało już wyraźnie doprecyzowane w 2017 r. przez wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie TofuTown (C-422/16)3. Stwierdzono wówczas, że wyroby wyłącznie roślinnego pochodzenia nie mogą, co do zasady, być wprowadzane do obrotu pod nazwami, takimi jak nazwy „mleko”, „śmietanka”, „ser”, „masło” lub „jogurt”, gdyż są to nazwy przewidziane w przepisach – zastrzeżone przez prawo UE dla produktów pochodzenia zwierzęcego (zgodnie z rozporządzeniem nr 1308/2013). Stanowisku to zostało potwierdzone przez także przez Polskie Ministerstwo Rolnictwa i rozwoju Wsi.
Od tego czasu podobne wątpliwości pojawiały się względem nazewnictwa tzw. roślinnych zamienników mięsa. Ze względu na brak nazw dla takich produktów przewidzianych prawem stosowane były, zgodnie z art. 17 rozporządzenia nr 1169/20114, nazwy zwyczajowe i opisowe uwzględniające kształt i formę takich produktów (np. „kotlet sojowy”, „burger buraczany”, „parówki z tofu”) albo nawiązujące do smaku i sposobu przyrządzenia (np. „boczek z seitana”, „pasztet z ciecierzycy”).
Tymczasem 1 kwietnia 2019 r. Parlament Europejski zaproponował dwie poprawki do załącznika VII rozporządzenia nr 1308/2013. Poprawka nr 1655 wskazuje zmianę definicji „mięsa” wyrażoną w części 1 tego załącznika, wskazując wprost, że nazwy używane w nazewnictwie produktów mięsnych takie jak np. „stek”, „kiełbasa”, „burger”, „hamburger”, „eksalopki” i inne, powinny być zarezerwowane jedynie dla spożywanych części zwierząt. Z kolei poprawka nr 1716 sugeruje rozszerzenie zakazu stosowania nazw nawiązujących do produktów mleczarskich również względem określeń nawiązujących do takiego pochodzenia jak „w stylu”, „o smaku”, „substytut”, „imitacja”.
Jakie mogą być konsekwencje uwzględnienia proponowanych poprawek? Dla prężnie rozwijającego się rynku produktów wegańskich bardzo istotne, gdyż konieczna będzie zmiana nazewnictwa wielu z oferowanych na rynku produktów. Warto zauważyć, że w tak rozważanych ramach niełatwym zdaniem będzie ustalenie poprawnych w świetle prawa i jednocześnie chwytliwych marketingowo nazw produktów.
Zapraszamy do śledzenia strony Centrum Prawa Żywnościowego, gdzie na bieżąco będziemy informować o nowych informacjach w tym zakresie. Zapraszamy również do kontaktu, jeżeli mają Państwo wątpliwości dotyczące nazewnictwa oferowanych roślinnych produktów – pomożemy!
1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, str. 671—854 ze zm.).
2 https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/OJQ-9-2020-10-20_EN.html
3 http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=191704&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=11536015
