Już od dawna pojawiały się głosy, że dynamicznie rozwijający się rynek suplementów diety wymusi na prawodawcy (szczególnie po krytycznych raportach NIK[1]) nowelizację ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia[2]. I tak jako „prezent gwiazdkowy” na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt z 23 grudnia 2022 r. [3]zakładający zmianę wspomnianej ustawy. Zakres sugerowanych zmian dotyczy w głównej mierze suplementów diety i polega m.in. na:
- wprowadzeniu rygorystycznych ograniczeń w reklamie suplementów (np. zakaz reklamy kierowanej do osób poniżej 12 lat, zakaz wykorzystywania wizerunku osób (dietetyk, fizjoterapeuta) i przedmiotów (waga, miarka do ciała) powiązanych ze zdrowiem);
- zobowiązaniu podmiotów reklamujących suplementy do uwzględnienia w materiałach dodatkowych treści i ostrzeżeń (np. „Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety. Suplement diety nie ma właściwości leczniczych.”);
- ustanowieniu zakazu stosowania tzw. „marek parasolowych” obejmujących suplementy diety i produkty lecznicze lub wyroby medyczne;
- ograniczeniu form i kanałów sprzedaży suplementów (np. poprzez odseparowane suplementów od innych produktów, zakaz ich prezentacji przy kasie).
W projekcie uwzględniono także zmianę procedury wnioskowania o opinię ws. prawidłowości kwalifikacji produktu. Opinia ta jest wymagana do zakończenia postępowania wyjaśniającego wszczynanego przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Po wejściu w życie przepisów w aktualnym brzmieniu podmioty będą wnosić wniosek do jednostek naukowych lub URPL za pośrednictwem GIS, a nie jak obecnie – bezpośrednio. Co więcej, ustawa daje podmiotom jedynie 14 dni na wystąpienie z takim wnioskiem. W przeciwnym razie przepisy kreują domniemanie, że produkt nie spełnia wymogów dla przyjętej kwalifikacji np. jako suplement diety.
Nowelizacja ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia dotknęła również aspektu sankcji. Te w bieżącej wysokości są bowiem za nieproporcjonalne, przez co nie spełniają prawidłowo swojej funkcji odstraszającej. W projekcie za brak notyfikacji produktu podmiotowi grozi już nie grzywna, ale istotnie wyższa kara pieniężna. Tymczasem za prowadzenie reklamy lub prezentacji naruszającej przepisy w wysokości aż do 1 miliona złotych.
Na marginesie można wspomnieć, że projekt zakłada również stworzenie systemu quasi certyfikacji. Polegałby on na dobrowolnym nadawaniu produktom znaku, potwierdzającego jakość i bezpieczeństwo produktu na podstawie analizy jego składu. Szczegóły doprecyzuje jednak dopiero rozporządzenie, które będzie mogło być wydane na podstawie nowelizowanych przepisów – o ile wejdą w życie.
Tempo zmian prawa suplementowego przyśpieszyło. Zapraszamy na profil Centrum Prawa Żywnościowego Food Law, aby śledzić propozycje legislacyjne i być na bieżąco. Jeżeli natomiast masz praktyczną wątpliwość jak opisane zmiany wpłyną na Twój biznes, to napisz do nas! Wyjaśnimy, doradzimy i wesprzemy Twoją działalność w kontekście prawno-żywnościowym.
[1] „(Nie)kontrolowane suplementy diety” – „Informacja o wynikach kontroli LLO.430.005.2021; Nr ewid. 160/2021/P/21/078/LLO”: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/niekontrolowane-suplementy-diety.html; https://www.nik.gov.pl/plik/id,25355,vp,28114.pdf
[2] Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.2022.2132 ze zm.).
[3] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12367901/katalog/12941907#12941907 (03.01.2023 r. na etapie opiniowania).
