Z chemicznego punktu widzenia kwas askorbinowy jest organicznym związkiem chemicznym o wzorze C6H8O6. Sprawy komplikują się, jeżeli chcemy nazwać i scharakteryzować tę substancję w świetle prawa. W takim przypadku – w zależności od jej ilości – będzie pełniła różne funkcje i odmiennie wpływała na charakterystykę, a nawet przepisy dotyczące produktu.
Jednym z pierwszych skojarzeń z kwasem askorbinowym jest uznanie tej substancji za witaminę C. Przyjęte rozwiązanie należy uznać za właściwe zarówno w świetle rozporządzenia nr 1925/2006 wskazującego formy chemiczne witamin, którymi można wzbogacać żywność1, jak i w kontekście polskiego rozporządzenia regulującego suplementy diety i zawarte w nich witaminy2. Oba akty prawne jako jedną z dozwolonych form chemicznych witaminy C wymieniają właśnie „kwas L-askorbinowy”.
Drugą możliwością jest uznanie kwasu askorbinowego za dodatek do żywności. Zgodnie z rozporządzeniem nr 1333/20083 kwas askorbinowy należy do grupy I dodatków do żywności o numerze „E 300”. Jak precyzuje rozporządzenie nr 231/20124 – „kwas askorbinowy” należy rozumieć jako synonim „kwasu L-askorbinowego”.
Co zatem decyduje o tym, jak kwalifikowana będzie analizowana substancja w produkcie? Czy producent sam może stwierdzić, którą z funkcji – wzbogacająca albo uzupełniająca – wybiera dla kwasu askorbinowego? Czy kwestia uznania substancji za dodatek do żywności może wiązać się z ograniczeniami w stosowaniu witaminy C?
Jak wskazano na wstępie, wszystko zależy od ilość substancji występującej w produkcie. Kwas L-askorbinowy pełnić będzie funkcję wzbogacającą, jeżeli będzie to ilość znacząca. W takim przypadku konieczne będzie określenie jego masy na etykiecie zgodnie ze szczegółową regulacją dotyczącą odpowiednio żywności wzbogacanej albo suplementów diety. C6H8O6 będzie zatem substancją aktywną. Natomiast zawartość witaminy C w produkcie niespełniająca uznania jej za „znaczącą” sygnalizuje, że pełni ona w produkcie funkcję dodatku do żywności. W konsekwencji konieczne będzie wskazanie w wykazie składników funkcji technologicznej pełnionej przez kwas askorbinowy w produkcie. Zwykle jest on stosowany jako substancja konserwująca.
Powyższe ustalenia są niezwykle istotne w kontekście umieszczenia na etykiecie i w prezentacji produktu popularnych oświadczeń typu „bez konserwantów”, zapewnienia odpowiedniego znakowania, a także uniknięcia zakwestionowania w przypadku rodzajów żywności, w których stosowanie substancji konserwujących jest niedozwolone. Jednocześnie pod uwagę należy wziąć również możliwość naturalnego występowania w produkcie witaminy C.
Kluczowe jest zatem przeprowadzenie analizy poprawności składu i znakowania produktu, które okazuje się niezwykle złożone i wielowątkowe. W Centrum Prawa Żywnościowego wiemy, że taka ocena powinna być przeprowadzana zawsze case-by-case. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, czy obecna w Państwa produkcie substancja obecna jest w ilości właściwej dla deklarowanej charakterystyki produktu, skontaktuj się z Nami. Skorzystaj ze wsparcia połączenia eksperckiej wiedzy naszych prawników z profesjonalizmem technologów żywienia i zapewnij zgodność Twoich produktów z prawem żywnościowym.
1Rozporządzenie (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz.U. L 404 z 30.12.2006 ze zm.).
2Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu oraz oznakowania suplementów diety (Dz.U.2018.195).
3Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz.U. L 354 z 31.12.2008, str. 16—33
4Rozporządzenie Komisji (UE) nr 231/2012 z dnia 9 marca 2012 r. ustanawiające specyfikacje dla dodatków do żywności wymienionych w załącznikach II i III do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 83 z 22.3.2012 ze zm).
