14 stycznia 2021 r. odbyła się wymiana poglądów i rozmowa w Parlamencie Europejskim1 dotycząca planowanej zmiany załącznika III rozporządzenia nr 1925/20062 Przedmiotowe zmiany obejmują regulację szczególnie istotną w przypadku żywności prozdrowotnej, w tym suplementów diety, których składnikiem często są wskazane w projekcie preparaty roślinne. Omawiany dokument został udostępniony już 4 marca 2020 r.3 i od tego momentu wzbudzał w branży wiele emocji. Przewiduje on uzupełnienie listy „substancji, których stosowanie w żywności jest zakazane, ograniczone lub podlega kontroli przez wspólnotę” wskazanej w w/w rozporządzeniu, a dokładniej:
- dodanie do katalogu substancji zakazanych: aloeso-emodyny i wszystkich ekstraktów, w których ta substancja jest obecna, emodyna i wszystkich ekstraktów, w których ta substancja jest obecna, ekstraktów z liści rośliny gatunku Aloes zawierających pochodne hydroksyantracenu, dantron i wszystkich ekstraktów, w których ta substancja jest obecna;
- wskazanie dodatkowych substancji, które mają podlegać kontroli przez Wspólnotę: ekstrakty z korzenia, kłącza Rheum palmatum L., Rheum officinale Baillon i ich hybryd zawierające pochodne hydroksyantracenu, ekstrakty z liścia, owoców Cassia senna L. zawierające pochodne hydroksyantracenu oraz ekstrakty z kory Rhamnus frangula L., Rhamnus purshiana DC. zawierające pochodne hydroksyantracenu.
Podczas dyskusji podkreślono, że nadrzędnym celem propozycji Komisji jest zapewnienie ochrony zdrowia. Impulsem do analizowanego projektu była bowiem opinia EFSA z 2018 r.4 zgodnie z którą pochodne hydroksyantracenu (HAD) w żywności wykazują działanie rakotwórcze i genotoksyczne. Wspomniano również, że przed przystąpieniem do prac nad zmianą rozporządzenia zweryfikowano techniczną możliwość usunięcia z środków spożywczych związków HAD tak, aby wciąż utrzymać możliwość stosowania wskazanych roślin z wyłączeniem substancji uznawanych za niebezpieczne.
Podczas wymiany zdań sprzeciw do planowanego projektu zmiany rozporządzenia nr 1925/2006 zgłosił poseł Sergio Berlato wskazując, że obecnie istnieją dowody naukowe przemawiające za brakiem negatywnego skutku objętych rozporządzeniem substancji roślinnych. Inni mówcy również podnosili ten argument.
Warto zaznaczyć, że analizowana zmiana rozporządzenia nr 1925/2006 jest realizowana w ramach procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą, zgodnie z art. 5a decyzji Rady z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji utrzymanym w mocy art. 12 rozporządzenia nr 182/20115 Zgodnie z tą procedurą po zatwierdzeniu projektu przez Komisję UE, a dokładniej jej Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, jeżeli środki przewidziane przez Komisję są zgodne z opinią komitetu, Komisja niezwłocznie przedkłada projekt środków Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do kontroli. Parlament Europejski lub Rada mogą sprzeciwić się przyjęciu danego projektu przez Komisję i jako uzasadnienie swojego sprzeciwu wskazać, że projekt środków przedłożony przez Komisję wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w akcie podstawowym, że projekt ten nie odpowiada celowi lub treści aktu podstawowego albo narusza zasadę pomocniczości lub zasadę proporcjonalności. Komisja środków tych nie przyjmuje, jeżeli w terminie trzech miesięcy od otrzymania danego projektu Parlament Europejski lub Rada wyrażą sprzeciw wobec projektu. W takim przypadku Komisja może przedłożyć komitetowi zmieniony projekt środków lub przedstawić wniosek legislacyjny na podstawie Traktatu. Natomiast, jeżeli w momencie upływu tego terminu Parlament Europejski lub Rada nie wyrażą sprzeciwu wobec projektu środków, Komisja środki te przyjmuje.
Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że głosowanie w Parlamencie nad sprzeciwem do projektu zmiany jest planowane jeszcze w styczniu 2021 r. Do tego momentu głosujący mają czas, aby po wysłuchaniu argumentów podniesionych podczas dyskusji objąć stanowisko względem proponowanych zmian załącznika III rozporządzenia nr 1925/2006.
Zapraszamy do śledzenia strony Centrum Prawa Żywnościowego, gdzie na bieżąco informujemy o istotnych nowościach regulacyjnych dotyczących składników roślinnych w żywności. Zapraszamy również do kontaktu, jeżeli mają Państwo pytania dotyczące wprowadzania do obrotu produktów spożywczych zawierających zioła i rośliny – pomożemy rozwiać pojawiające się wątpliwości!
