Komisja Europejska złożyła do Trybunału Sprawiedliwości skargę, w której zarzuciła że § 3 ust. 2 lit. u) węgierskiej ustawy nr XCV uchybia zobowiązaniom ciążącym na państwach członkowskich UE na mocy art. 34 TFUE1 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych2.
§ 3 ust. 2 lit. u) ustawy nr XCV, stanowi, że:
„Za nieuczciwą praktykę handlową uznaje się: […]
u) każde dyskryminujące ustalenie, na podstawie kraju pochodzenia produktów, ceny, po której produkty o identycznym składzie i właściwościach organoleptycznych są sprzedawane konsumentowi końcowemu.”
Zdaniem KE przepis ten jest niezgodny z zasadami konkurencji obowiązującymi na wszystkich etapach łańcucha dostaw żywności. Na potwierdzenie swojego stanowiska KE wskazuje, że zakwestionowany przepis przewiduje, że ceny sprzedaży detalicznej produktów rolnych i spożywczych pochodzących z danego kraju powinny obejmować taką samą marżę zysku, jaką stosuje się do identycznych produktów pochodzących z innego kraju. Środek ten zakazuje więc ustalania różnych marż dla identycznych produktów pochodzących z różnych państw.
Komisja zaznacza także, że „swobodne ustalanie cen sprzedaży na podstawie wolnej gry konkurencyjnej jest elementem rozporządzenia nr 1308/2013 i stanowi wyraz zasady swobodnego przepływu towarów w warunkach skutecznej konkurencji.” oraz „każda wspólna organizacja rynku opiera się na zasadzie otwartego rynku, do którego każdy producent ma swobodny dostęp w warunkach skutecznej konkurencji.” W tym zakresie, zdaniem Komisji, zakaz określenia różnych marży zysku uniemożliwia wejście na dany rynek krajowy za pomocą atrakcyjnych cen sprzedaży detalicznej.
W odpowiedzi na zarzuty KE, Węgry wskazały, że wprowadzenie przedmiotowej regulacji ma na celu zapewnienie równych warunków konkurencji dla krajowych produktów rolnych i spożywczych oraz tych pochodzących z innych państw członkowskich, a także ochronę dostawców przed sprzedawcami detalicznymi, którzy „nadużywając swej większej siły negocjacyjnej, wprowadzają w życie praktyki naruszające uczciwą konkurencję na danym rynku, które nie mogą jednak zostać ukarane przez prawo konkurencji.”
Po rozpatrzeniu sprawy Trybunał przychylił się do stanowiska Komisji i stwierdził, że zakaz stosowania różnych marż zysku w odniesieniu do sprzedaży detalicznej identycznych produktów pochodzących z różnych państw członkowskich ogranicza swobodę ustalania detalicznych cen tych produktów i „ingeruje w możliwość czerpania korzyści z niższych cen zakupu niektórych produktów rolnych i spożywczych identycznych z innymi produktami albo zrekompensowania poprzez zastosowanie niższych marż zysku niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej wynikającej z wyższych cen zakupu tych produktów.”
W konsekwencji w wyroku z dnia 11 marca 2021 r. (sprawa C-400/19) Trybunał stwierdził, że § 3 ust. 2 lit. u) ustawy nr XCV może naruszać rozporządzenie nr 1308/2013. Wyrok ten może mieć znaczenie w sytuacji, gdy inne kraje będą chciały wprowadził podobne regulacje na swoim terenie.
Z całym wyrokiem można zapoznać się pod linkiem: https://sip.lex.pl/#/jurisprudence/523238861/1?directHit=true&directHitQuery=C-400~2F19
1. Traktat USTANAWIAJĄCY EUROPEJSKĄ WSPÓLNOTĘ GOSPODARCZĄ (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 ze zm.);
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. U. UE. L. z 2013 r. Nr 347, str. 671 ze zm.).