Wprowadzenie do obrotu suplementów diety czy środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego podlega obowiązkowi notyfikacji. W wyniku takiej notyfikacji GIS może wszcząć postępowanie wyjaśniające.
Czy na czas trwania postępowania wyjaśniającego PPIS/GPIS może nałożyć nakaz wstrzymania wprowadzania produktu do obrotu?
Taka kompetencja organu została przewidziana w art. 32 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia1.
W odniesieniu do tego przepisu wypowiedział się WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 7 marca 2023 r., sygn. akt II SA/Rz 1145/22. W wyroku sąd uznał, że stosowanie środka ochronnego w postaci wstrzymania wprowadzenia produktu do obrotu jest możliwe dopiero w razie definitywnego stwierdzenia, że określony środek spożywczy jest niezgodny z przepisami prawa.
Samo podejrzenie, że produkt nie spełnia określonych wymogów nie powinno stanowić podstawy do wydania decyzji o wstrzymaniu wprowadzania go do obrotu. Zdaniem WSA takie działanie jest niezgodne z art. 138 rozporządzenia nr 2017/6252.
W uzasadnieniu omawianego wyroku WSA wskazał, że: „Samo podejrzenie niezgodności środka spożywczego […] uzasadnia jedynie wszczęcie odpowiedniego postępowania wyjaśniającego w celu potwierdzenia lub wyeliminowania takiego podejrzenia […], natomiast w razie jego potwierdzenia, […] dopuszczalne i konieczne jest podjęcie odpowiednich i proporcjonalnych środków naprawczych i prewencyjnych w celu zapewnienia zgodności z przepisami. ”
WSA uznał, że treść art. 32 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia jest niezgodna z art. 138 rozporządzenia nr 2017/625. Zdaniem sądu: „Polski ustawodawca niezgodnie z normą rozporządzenia (UE) 2017/625 powiązał jednak powyższe środki z przesłanką podejrzenia niezgodności, a nie — jak tego wymaga prawodawca unijny — z przesłanką stwierdzenia niezgodności. ” Stwierdzenie niezgodności przepisów krajowych z przepisami unijnymi spowodowało, że WSA uznał pierwszeństwo stosowania przepisów rozporządzenia unijnego. Na tej podstawie decyzja PPIS i PWIS nakazująca czasowe wstrzymanie wprowadzania produktów do obrotu została uchylona.
W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że zastosowanie sankcji nakazującej wstrzymanie wprowadzania produktu do obrotu będzie możliwe dopiero w razie definitywnego stwierdzenia niezgodności produktu (a nie samego podejrzenia).
Wyrok WSA podważa dotychczasowe działanie PPIS, którzy niemal automatycznie nakładali obowiązek wstrzymania wprowadzania do obrotu produktów na czas trwania postępowania wyjaśniającego GIS.
Wyrok z uzasadnieniem znajduje się TUTAJ
1. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2022 r. poz. 2132 ze zm.)
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz. U. UE. L. z 2017 r. Nr 95, str. 1 ze zm.)
