W dniu 1 października 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) wydał wyrok w sprawie C‑485/181, która dotyczyła obowiązku przekazywania konsumentom informacji o kraju pochodzenia mleka jako produktu i mleka stanowiącego składnik.
Analizowane w postępowaniu wątpliwości dotyczyły przepisów krajowych Francji, które dekretem wprowadzały konieczność wskazania na etykiecie informacji dotyczących mleka lub mleka wykorzystywanego jako składnik produktów mlecznych obejmujących dane szczegółowe takie jak kraj skupu i kraj pakowania/przetworzenia albo pochodzenie, o ile wszystkie wskazane etapy miały miejsce na terytorium jednego kraju. Z regulacjami przywołanego dekretu nie zgodziło się przedsiębiorstwo Groupe Lactalis wskazując na brzmienie przepisów unijnych dotyczących wskazywania kraju lub miejsca pochodzenia produktów (art. 26 rozporządzenia nr 1169/20112), jak również przepisów dotyczących możliwości ustalania szczegółowych regulacji krajowych wyrażonych w art.38 i 39 tego rozporządzenia.
W konsekwencji TSUE w przywołanym wyroku rozstrzygnął, że: „obowiązkowe oznaczenie kraju lub miejsca pochodzenia w przypadku mleka i mleka wykorzystywanego jako składnik należy uznać za „kwestię zharmonizowaną w szczególny sposób” w świetle rozporządzenia nr 1169/2011, jeżeli zaniechanie wskazania kraju lub miejsca pochodzenia mleka mogłoby wprowadzać w błąd konsumenta, a przepis art. 38 ust. 1 rozporządzenia nr 1169/2011 nie stoi na przeszkodzie temu, by państwa członkowskie przyjmowały przepisy ustanawiające wymóg podania dodatkowych obowiązkowych danych szczegółowych na podstawie art. 39 rozporządzenia nr 1169/2011, pod warunkiem że przepisy te są zgodne z celem zamierzonym przez prawodawcę Unii za pomocą harmonizacji w szczególny sposób kwestii obowiązkowego oznaczenia kraju lub miejsca pochodzenia i że tworzą spójną całość z tym oznaczeniem”.
W praktyce oznacza to zatem, że TSUE wskazał na możliwość przyjmowania przez państwa członkowskie UE przepisów krajowych zobowiązujących do wskazania kraju lub miejsca pochodzenia mleka (jako produktu i jako składnika), ale tylko w razie spełnienia łącznie dwóch warunków:
- wykazania udowodnionego związku pewnych cech środka spożywczego z jego pochodzeniem,
- zapewniania dowodu świadczącego o tym, że większość konsumentów przywiązuje znaczną wagę do tej informacji.
Jednocześnie TSUE wyraźnie podkreślił, że niewystarczającym argumentem dla ustanowienia takich przepisów krajowych jest subiektywna ocena konsumentów, jakoby pewne cechy mleka wynikały z jego miejsca lub kraju pochodzenia. Ponadto TSUE zastrzegł, że za wyjątkowe cechy środka spożywczego uzasadniające wprowadzenie omawianych regulacji krajowych, nie może zostać uznana wytrzymałość środka spożywczego na transport i ryzyko pogorszenia jego stanu podczas przewozu.
Zapraszamy do współpracy z Centrum Prawa Żywnościowego, jeżeli mają Państwo jakiekolwiek wątpliwości co do konieczności i formy informowania konsumentów o kraju pochodzenia produktu albo składników – mamy świadomość, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości, które chętnie rozwiążemy!
1 Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 1 października 2020 r. (*) w sprawie C‑485/18 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Conseil d’État (radę stanu, Francja) postanowieniem z dnia 27 czerwca 2018 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 24 lipca 2018 r., w postępowaniu: Groupe Lactalis przeciwko Premier ministre, Garde des Sceaux, ministre de la Justice, Ministre de l’Agriculture et de l’Alimentation, Ministre de l’Économie et des Finances (http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=231841&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=5287831).
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, str. 18—63).
