Naczelny Sąd Administracyjny (II GSK 1321/21) w grudniu 2024 r. oddalił skargę kasacyjną producenta, który kwestionował wyrok WSA w Bydgoszczy dotyczący niezgodnych z prawem oświadczeń zdrowotnych.
Sprawa dotyczyła twierdzeń o wzmacnianiu odporności i ochronie przed chorobami – zastrzeżonych dla produktów leczniczych – zamieszczonych na stronie internetowej i profilu w mediach społecznościowych.
W komunikatach sugerowano, że mleko i koncentraty białek immunoglobulinowych:
- wzmacniają odporność,
- chronią przed infekcjami (rotawirusy, grypa, E. coli),
- mogą wspomagać leczenie COVID-19.
NSA uznał, że takie treści naruszają art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 1169/2011, ponieważ przypisywanie żywności właściwości leczniczych jest zabronione.
Kluczowe argumenty i stanowisko NSA:
Brak kontroli nad profilem na Facebooku
Producent twierdził, że nie jest właścicielem profilu w mediach społecznościowych, więc nie ponosi odpowiedzialności za treści tam publikowane.
- NSA stwierdził, że profil był powiązany ze stroną producenta i miał charakter promocyjny — dlatego producent ponosi odpowiedzialność za publikowane treści.
Oparte na dowodach naukowych
Producent argumentował, że twierdzenia dotyczące odporności i ochrony przed infekcjami są zgodne z badaniami naukowymi.
- NSA uznał, że nawet jeśli istnieją dowody naukowe, to przypisywanie działaniu żywności właściwości leczniczych jest niedozwolone — takie twierdzenia są zastrzeżone dla produktów leczniczych.
Powiązanie z COVID-19
Szczególne zastrzeżenia budziły twierdzenia o ochronie przed koronawirusem i wspomaganiu leczenia COVID-19.
- NSA podkreślił, że pandemia zaostrzała podejście do komunikacji zdrowotnej — konsument mógł być szczególnie podatny na takie komunikaty.
Sugestie dotyczące leczenia chorób
Wspieranie odporności może być dopuszczalnym oświadczeniem zdrowotnym, ale wskazywanie na ochronę przed konkretnymi patogenami (np. rotawirusy, grypa) to już działanie lecznicze, które jest niedozwolone dla środków spożywczych.
- NSA podkreślił, że żywność nie może mieć działania terapeutycznego — działanie to jest zastrzeżone wyłącznie dla leków zgodnie z art. 2 ust. 32 ustawy Prawo farmaceutyczne.
Co wynika z tej sprawy?
- Reklama żywności nie może sugerować działania terapeutycznego – nawet jeśli istnieją dowody naukowe na korzystne działanie składników.
- Twierdzenia o wpływie na odporność mogą być dopuszczalne, ale tylko jako zatwierdzone oświadczenia zdrowotne – nie mogą sugerować działania przeciw chorobom.
- Sugerowanie działania na konkretne wirusy i bakterie to obszar zastrzeżony dla leków.
- Treści marketingowe w mediach społecznościowych są traktowane jak treści reklamowe – producent ponosi za nie odpowiedzialność.
9 maja odbędzie się nasze szkolenie na temat oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. Omówimy zasady stosowania wszelkich „prozdrowotnych” deklaracji marketingowych używanych w oznakowaniu i reklamie środków spożywczych.
Zapraszamy do rejestracji 
https://food-law.pl/…/oswiadczenia-zywieniowe-i-zdrowotne/
