Swoboda regulacyjna państw członkowskich UE w zakresie nakładania na przedsiębiorstwa spożywcze obowiązku podawania w oznakowaniu pochodzenia wybranych kategorii żywności lub ich składników, a dokładnie mleka i mleka wykorzystywanego jako składnik w produktach mlecznych, była przedmiotem ubiegłotygodniowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Trybunał potwierdził w nim kompetencję państw do wprowadzania przepisów krajowych w tym zakresie, ale jednocześnie doprecyzował ramy marginesu decyzyjnego prawodawców krajowych dokunując interpretacji przesłanek określonych w art. 39 rozporządzenia nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
Przedmiot sporu
Tłem dla rozstrzygnięcia stał się francuski dekret z 19 sierpnia 2016 r., który wprowadził we Francji wymóg wskazania na etykiecie pochodzenia mleka lub mleka wykorzystywanego jako składnik produktów mlecznych. Zgodnie z dekretem w oznakowaniu powinna pojawić się informacja o kraju skupu mleka (tj. nazwa kraju, w którym mleko zostało odebrane od producenta) oraz o kraju pakowania lub przetworzenia mleka. W przypadku zaś, gdy wszystkie te okoliczności miałyby miejsce w jednym kraju, dekret dopuścił użycie określenia „Pochodzenie:…”, z możliwością – w zależności od sytuacji – wskazania „z UE” lub „spoza UE”.
Omawiane regulacje zostały zakwestionowane przez przedsiębiorstwo Groupe Lactalis, które podważyło zgodność przepisów fancuskiego dekretu z przepisami unijnymi, a dokładnie z art. 26 oraz art. 38 i 39 rozporządzenia nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Sąd krajowy zawiesił jednak postępowanie i skierował pytania prejudycjalne do TSUE w celu wyjaśnienia, czy i na jakich warunkach państwa członkowskie UE są uprawnione do wprowadzania wymogu podawania kraju pochodzenia mleka i mleka wykorzystywanego jako składnik produktów mlecznych, w sytuacji, gdy art. 26 ust. 5 rozporządzenia nr 1169/2011 uprawnia Komisję do przyjęcia ewentualnych regulacji w tym zakresie, a art. 38 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi: „W odniesieniu do kwestii harmonizowanych w szczególny sposób niniejszym rozporządzeniem państwa członkowskie nie mogą przyjmować ani utrzymywać w mocy przepisów krajowych, chyba że zezwala na to prawo Unii.”
Art. 26 ust. 5 lit. b) i c) rozporządzenia nr 1169/2011 zobowiązał wprost Komisję do przedstawienia do 13 grudnia 2014 r. sprawozdania na temat obowiązku wskazania kraju lub miejsca pochodzenia w odniesieniu do mleka oraz mleka wykorzystywanego jako składnik w produktach mlecznych…
Orzeczenie
Znaczenie orzeczenia
Dalsza część komentarza autorstwa dr Agnieszki Szymeckiej-Wesołowskiej ukazała się w systemie LEX wydawnictwa Wolters Kluwer.