2 kwietnia bieżącego roku Rada Ministrów przyjęła długo wyczekiwany projekt ustawy o ochronie sygnalistów – osób pracujących w sektorze prywatnym albo publicznym, zgłaszających lub ujawniających publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą.
Nowe przepisy mają na celu implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy unijnej nr 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, która powinna zostać wdrożona już ponad dwa lata temu.
Zgodnie z założeniami projektu, ochroną objęci zostaną m.in.:
–pracownicy,
-byli pracownicy,
– osoby uczestniczące w procesie rekrutacji lub innych negocjacjach poprzedzających zawarcie umowy,
– osoby świadczące pracę na rzecz danego podmiotu na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej),
– akcjonariusze,
– wspólnicy,
– stażyści,
– wolontariusze,
– wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, którzy zgłaszają informacje o naruszeniach w kontekście związanym z pracą.
Projekt ustawy zakłada, że sygnaliście, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, będzie przysługiwało prawo dochodzenia odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku lub zadośćuczynienia.
Sygnalisty nie będzie można także pociągnąć do odpowiedzialności (w tym dyscyplinarnej lub za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób) w związku z dokonaniem przez niego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego. Warunkiem objęcia ochroną będzie jednak zaistnienie uzasadnionych podstaw, aby sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą.
Nowe przepisy oznaczają nowe obowiązki dla podmiotów prawnych, które będą musiały opracować wewnętrzną procedurę dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Obowiązek ten spoczywać będzie na wszystkich podmiotach, na rzecz których – według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca 2024 r. – pracę zarobkową wykonuje co najmniej 50 osób. Co istotne, przy obliczaniu poziomu zatrudnienia należy wziąć pod uwagę nie tylko samych pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty), lecz także osoby wykonujące pracę zarobkową na innej podstawie niż stosunek pracy (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło czy B2B), o ile nie zatrudniają podwykonawców.
Zgodnie z treścią projektu, ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem przepisów dotyczących zgłoszeń zewnętrznych, które zaczną z kolei obowiązywać po 6 miesiącach od dnia ogłoszenia. Oznacza to, że pracodawcy będą mieli jedynie trzy miesiące licząc od dnia opublikowania ustawy na dostosowanie swoich wewnętrznych procedur do nowych wymagań.
Kolejnym krokiem w procesie legislacyjnym jest skierowanie projektu ustawy do rozpatrzenia przez Sejm.
Projekt ustawy dostępny jest na: https://legislacja.rcl.gov.pl/…/123…/katalog/13030339…
Chcesz być na bieżąco ze zmianami w prawie żywnościowym? Poznaj nasz Biuletyn FoodLaw365, który dostarczy Ci informacji o nowych przepisach, orzecznictwie i decyzjach organów https://lnkd.in/gGuP3yM5